इस्राएलका महान्तम राजाको रूपमा आदर गरिएका दाऊद बाइबल धर्मशास्त्रमुताबिक परमेश्वरले औधी रुचाउनुभएका मानिस थिए । इस्राएलको इतिहासमा तिनले उल्लेखनीय भूमिका निर्वाह गरेका भए तापनि बाइबलभन्दा बाहिर तिनको बारेमा केही जानकारी नभएकोले बाइबलका आलोचकहरूले तिनको ऐतिहासिकतामाथि नै प्रश्न उठाउँदै आएका थिए । तर बिसौँ शताब्दीको अन्त्यतिर पत्ता लागेको पुरातात्त्विक खोजले आलोचकहरूको आशङ्कालाई एक प्रकाश वर्ष टाढा पुर्याइदिएको छ ।
आधुनिक इस्राएलको उत्तरपट्टि अवस्थित टेल दान भन्ने ठाउँमा पुरातत्त्वविद् अब्राहाम बिराम र तिनको दलले उत्खनन गर्ने क्रममा ख्रिस्टाब्द १९९३-१९९४ मा केही शिलालेखहरू फेला पारे जसलाई समग्रमा टेल दान शिलालेख भनिन्छ । यो ठाउँ पुरानो करारको दानको भूमि हो भनी साक्षीले पुष्टि गर्छ । नवौँ शताब्दी ख्रिस्टपूर्वमा रचना गरिएको यस शिलालेखमा प्रस्ट रूपमा “दाऊदको परिवार” र “इस्राएलका राजा” भनी उल्लेख गरिएको छ । दाऊदको नाउँ उल्लिखित बाइबलभन्दा बाहिर फेला पारिएको यो नै पहिलो प्राचीन शिलालेख हो ।
भाँचिएको यस शिलालेखमा अरामी राजा (सम्भवत: हजाएल) द्वारा इस्राएल र यहूदामाथि हासिल गरेको विजयको चर्चा गरिएको छ । दुई जना राजाको पराजयको उत्सव मनाउन यस शिलालेख खडा गरिएको थियो । ख्रिस्टाब्द १९९४ मा थप दुईवटा टुक्रा फेला पारिए जसमा इस्राएलमाथि शासन गर्ने आहाबका छोरा यहोराम र दाऊदको परिवार अर्थात् यहूदामाथि शासन गर्ने अहज्याहको उल्लेख गरिएको छ । यी नाउँसाथै अन्य विवरणहरू २ राजा ८ र ९ अध्यायमा वर्णित विवरणसित मेल खान्छन् ।
झन्डै तीन हजार वर्ष पुरानो यस शिलालेखलाई हाल यरूशलेमस्थित इजराएल सङ्ग्रहालयमा राखिएको छ ।
यस विस्मयकारी आविष्कारसँगै थुप्रै सत्यताहरू उदाङ्गो भएका छन् । सर्वप्रथम, “दाऊदको परिवार” भन्ने पदावलीको प्रयोगले इस्राएलमाथि शासन गर्ने दाऊदीय वंश अस्तित्वमा थियो भनी अङ्कित गर्छ । यसबाट ऐतिहासिक राजा दाऊद यस धरतीमा बाँचेका थिए भनी हामी निर्धक्कसँग निष्कर्ष निकाल्न सक्छौँ । दोस्रोमा, बाइबलले बयान गरेजस्तै इस्राएल र यहूदाका राज्यहरू प्रमुख राजनीतिक राज्यहरू थिए जब कि आलोचकहरूले लामो समयसम्म यी राज्यहरूलाई नगण्य ठानेका थिए ।
इजराएल सङ्ग्रहालयका कर्मचारी एरान एरीले यस आविष्कारको महत्त्वबारे टिप्पणी गरे, “निस्सन्देह, यो शिलालेख बाइबलसित सम्बन्धित सर्वाधिक महत्त्वपूर्ण शिल्पकृतिहरूमध्ये एक हो ।” विख्यात पुरातत्त्वविद् ब्राएन्ट वुडले यस खोजको महत्त्वलाई सारांशमा ल्याएका छन्, “दाऊद र सोलोमन कहिल्यै अस्तित्वमा थिएनन् भनी धेरै विद्वान्हरूले भनेका छन् । तर हामीसँग भएको शिलालेखले वास्तवमा दाऊदको नामै तोक्छ ।”
