विज्ञानका इतिहासकार फ्रेडरिक बर्नहाम अवलोकन गर्छन्, “परमेश्वरले विश्वको सृष्टि गर्नुभयो भन्ने अवधारणा विगत १०० वर्षको कुनै पनि समयमा भन्दा आज निकै आदरणीय परिकल्पना हो ।” फ्रेडरिकको भनाइ कति साँचो छ भनी बुझ्न मदत गर्ने एउटा कृति हालै बजारमा आएको छ । वैज्ञानिक जगत्मा देखा परेको यो अति नै प्रभावशाली पुस्तकको नाउँ Return of the God Hypothesis: Three Scientific Discoveries That Reveal the Mind Behind the Universe हो । पुस्तक पठन यात्रामा यो मेरो ११२ औँ पुस्तक हो । गत ३१ मार्चमा मात्र प्रकाशित यस कृतिलाई पढेर सक्न मलाई १४ दिन (अप्रिल २-१५) मा साढे बिस घण्टा लाग्यो । ८५९ पृष्ठको यस बडेमाको पुस्तकका लेखक हुन्, स्टिफेन सी. मेएर । क्याम्ब्रिज विश्वविद्यालयबाट विज्ञानको दर्शनशास्त्रमा पीएचडी गरेका मेएर Darwin’s Doubt र Signature in the Cell जस्ता विश्वकै प्रभावशाली कृतिहरूका रचनाकार पनि हुन् ।
पुस्तकमा लेखक मेएरले विश्व उत्पत्तिशास्त्र (Cosmology), भौतिकशास्त्र (Physics) र जीवशास्त्र (Biology) मा पत्ता लागेका नयाँ नयाँ खोजहरूले तपाईं र मलाई परमेश्वरतर्फ डोर्याउँदै छन् भनी तर्क गरेका छन् । विज्ञानका यी तीनवटा शाखामा फेला पारिएका वैज्ञानिक खोजहरू परमेश्वर अस्तित्वमा हुनुहुन्छ भन्ने बलिया साक्षी हुन् । लेखकाअनुसार यो सम्पूर्ण भौतिक जगत्को पछाडि परमचेतनाको हात छ भन्नाका लागि हालै पत्ता लागेका तीनवटा खोज यस प्रकार छन् ।
(१) विश्व उत्पत्तिशास्त्रको साक्षी
यो विश्व अनन्त छ भनी लामो समयदेखि विश्वास गरिँदै आएको थियो तर आइन्स्टाइनको सामान्य सापेक्षताको सिद्धान्त, विश्वको फैलावटसाथै सीएमबी नामक विकिरणजस्ता साक्षीहरूले यो विश्व अनन्त छैन भनी पुष्टि गरिदिएका छन् । यो विश्व अनन्त नभई यसको निश्चित बिन्दुमा थालनी भएको छ भनी यी खोजहरूले देखाउँदै छन् ।
(२) भौतिकशास्त्रको साक्षी
विश्व (अर्थात् युनिभर्स) को आरम्भदेखि नै यो अति नै व्यवस्थित ढङ्गमा अस्तित्वमा छ जसको परिणामस्वरूप जीवको अस्तित्व सम्भव भएको हो । भौतिकशास्त्रमा थोरै मात्र फेरबदल भइदियो भने जीव अस्तित्वमा हुँदैन ।
(३) जीवशास्त्रको साक्षी
नयाँ नयाँ खोजहरूले जीवबारे भएको हाम्रो धारणामा ठुलो परिवर्तन ल्याइदिएका छन् जसले यसको पछाडि बुद्धिमान् रचनाकारको हात छ भनी अङ्कित गर्छन् । ख्रिस्टाब्द १९५३ मा वैज्ञानिकद्वय फ्रान्सिस क्रिक र जेम्स वाटसनले डीएनको आविष्कार गरेपछि जीवको जटिलता झन्झन् छर्लङ्ग हुँदै गइरहेको छ ।
वैज्ञानिक इतिहासको कुनै कालखण्डमा केही वैज्ञानिकहरू वा वैज्ञानिक सिद्धान्तहरूले परमेश्वरमाथिको विश्वासलाई चुनौति दिए तापनि वास्तवमा वैज्ञानिक उन्नतिलाई प्रेरणा दिने त ख्रीष्टियान जगत् नै थियो । विज्ञानका इतिहासकारहरूले देखाएका छन् कि परमेश्वरमाथिको विश्वासले नै वैज्ञानिक खोजहरूका लागि प्रेरणा दिएको थियो जसले वैज्ञानिक क्रान्ति (लगभग ख्रिस्टाब्द १५००-१७५०) लागि आधार तयार पार्यो जुन समयावधिमा आधुनिक विज्ञानले जन्म लिएको थियो । सोर्हौँ र सत्रौँ शताब्दीमा आइपुगेपछि मात्र पाश्चात्य ख्रिस्टियमतले बाइबललाई अधिकारको स्रोतको रूपमा बेसी भरोसा गर्न थालेपछि ‘प्राकृतिक नियम’ भन्ने शब्दावलीले जन्म लिएको देखिन्छ । बेकन, डेस्कार्टेस, केप्लर, ह्युजेन्स, हुकर, बोएले र न्युटनजस्ता दार्शनिकसाथै वैज्ञानिकहरूका रचनाहरूमा प्रकृतिको नियमित गतिविधिलाई व्याख्या गर्न ‘प्राकृतिक नियम’ भन्ने धारणाको प्रयोग गरियो । चेतनशील र बुद्धिमान् सृष्टिकर्तामाथिको विश्वासले नै आधुनिक विज्ञानको विकासमा मलजल गरेको थियो ।
यो प्राकृतिक ईश्वरशास्त्रको प्रयोग गरी परमेश्वरको अस्तित्वको पक्षमा लिखित शानदार कृति हो । हामी जति धेरै विश्व र प्रकृतिका रहस्यहरू उजागर गर्दै जान्छौँ त्यति नै धेरै ती रहस्यहरूका व्याख्याको लागि परमेश्वरको खाँचो देख्दै जान्छौँ भन्नाका लागि यो पुस्तक गतिलो उदाहरण हो ।
