विज्ञान

२ शमूएल २:१२–१७ मा लेखिएको छ, “नेरका छोरा अबनेरले शाऊलका छोरा ईश्बोशेतको फौज लिएर महनोमबाट गिबोनमा धावा गरे । अनि सरूयाहका छोरा योआबले दाऊदका फौजको साथमा हेब्रोनबाट धावा गरे । तिनीहरूले एक–अर्कालाई गिबोनको पोखरीनेर भेटे, र एउटाले पोखरीको वारि र अर्काले पोखरीको पारि हमलाको लागि मोर्चा बाँधे । अबनेरले योआबलाई …

आजभन्दा ३० वर्षअगि अर्थात् ख्रिस्टाब्द १९९० मा पहिलो शताब्दीको एउटा महत्त्वपूर्ण पुरातात्त्विक खोज पत्ता लाग्यो । संसारको एउटा प्राचीनतम सहर यरूशलेमको दक्षिणमा पर्ने पिस फोरेस्ट नामक जङ्गलमा एउटा अस्थिबाकस फेला पारियो जसलाई कैयाफा अस्थिबाकस नाउँ दिइएको छ । चुन–ढुङ्गाले बनेको उक्त अस्थिबाकसमा आरमेइक भाषामा प्रस्ट रूपमा “कैयाफाका पुत्र योसेफ” भनेर …

कोरेसको सिलिन्डर प्राचीन माटोले बनेको एउटा सिलिन्डर हो जसमा फारसका राजा कोरेसको नाउँ उल्लेख गरिएको छ । ख्रिस्टाब्द १८७९ मा मेसोपोटामियाको बेबिलोन (अर्थात् आधुनिक इराक) मा यसलाई पत्ता लगाइएको हो । छैटौँ शताब्दी ख्रिस्टपूर्व अर्थात् आजभन्दा २,६०० वर्षअगि बनाइएको यस सिलिन्डरलाई अहिले ब्रिटिस सङ्ग्राहलयमा राखिएको छ । ५३९ ख्रिस्टपूर्वमा फारसले …

मेरो विज्ञानले मलाई संसार विज्ञानद्वारा व्याख्या गर्न सकिनेभन्दा ज्यादै जटिल छ भन्ने निष्कर्षमा पुर्‍यायो । अस्तित्वको रहस्यलाई म केवल अलौकिकताद्वारा बुझ्न सक्दछु । अलान स्यान्डेज, खगोलविद् विज्ञानले हामीलाई कार र चालक मात्र उपलब्ध गराउँछ तर कहाँ हाँक्ने भनेर यसले हामीलाई बताउँदैन । जर्ज लन्डवर्ग, समाजशास्त्री धर्मविनाको विज्ञान लङ्गडो हुन्छ र …

ख्रिस्टाब्द १८८० मा जेकब स्पाफोर्ड नाउँ गरेका जवान ठिटोले यरूशलेमको पूर्वपट्टि पर्ने सिलवान गाउँमा एउटा शिलालेख फेला पारे जसलाई सिलोआमको शिलालेख भनिन्छ । सिलोआम तलाउमा पानी लैजाने सुरुङ पार गर्ने क्रममा तिनले अकस्मात् उक्त शिलालेख पत्ता लगाएका थिए । यहूदाका राजा हिजकियाले आठौँ शताब्दी ख्रिस्टपूर्वमा सिलोआम तलाउको निर्माण गरेका थिए …

पुरानो करारको इतिहासमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेको एउटा जातिको नाउँ हो— हित्ती । कैयौँ वर्षसम्म बाइबलभन्दा बाहिर यस जातिको बारेमा पुरातत्त्वविद्साथै इतिहासकारहरूलाई केही थाहा थिएन । त्यसैले बाइबलका आलोचकहरूले भन्ने गर्थे कि बाइबलमा हित्ती जातिको उल्लेख बाइबल मिथ्या हो भन्ने प्रमाण हो । बाइबलभन्दा बाहिर अन्य ऐतिहासिक दस्ताबेजहरूमा पनि उल्लेख …

“जब तिनीहरू खप्परे भन्ने ठाउँमा आए, तब त्यहाँ तिनीहरूले उहाँलाई क्रूसमा टाँगे” (लूका २३:३३) । यूहन्ना लेख्छन्, “तब सिपाहीहरू आए र उहाँसँग क्रूसमा टाँगिएकाहरूका खुट्टा भाँचे, पहिले एक जनाको, त्यसपछि अर्कोको” (१९:३२) । येशूको क्रुसारोहणको सम्बन्धमा सुसमाचारीय विवरणहरूमा कमसे कम दुईवटा त्रुटि छन् भन्ने बाइबलका आलोचकहरूको दाबी थियोः (१) क्रूसमा …

ख्रिस्टाब्द २००९ मा यरूशलेममा माटोबाट बनेको एउटा छाप पत्ता लगाइयो जसमा बाइबलीय राजा हिजकियाको नाउँ उल्लेख गरिएको छ । उक्त छापमा प्राचीन हिब्रू भाषामा लेखिएको छ, “यहूदाका राजा आहाज [का छोरा] हिजकियाको” । डा. एलियाट मजरको नेतृत्वमा गएको पुरातत्त्वविद्हरूको टोलीले उक्त छाप फेला पारेको हो । पुरातत्त्वविद्हरूले पत्ता लगाएका इस्राएल …

मत्तीको सुसमाचारमा उल्लिखित येशूको वंशावलीमा सूचीकृत राजाहरूमध्ये एक हुन्, आहाज । तिनी यहूदाका एघारौँ राजा थिए जसले ७४१–७२६ ख्रिस्टपूर्वसम्म शासन गरे । तिनी योतामका छोरासाथै उत्तराधिकारी थिए । तिनी यहूदाका राजा हुँदा २० वर्षका थिए र तिनले १६ वर्षसम्म शासन गरे । तर “तिनले आफ्ना पुर्खा दाऊदले गरेझैं परमप्रभुको दृष्टिमा …

नाबोनिदस नव–बेबिलोनी साम्राज्यका राजा थिए जसले ५५६-५३९ ख्रिस्टपूर्वसम्म शासन गरेका थिए । ५३९ ख्रिस्टपूर्वमा फारसका राजा कोरेसद्वारा तिनको पराजयसँगै नव–बेबिलोनी साम्राज्य ढल्न पुग्यो । तसर्थ बाइबलेतर इतिहासले तिनलाई नै नव–बेबिलोनी साम्राज्यका अन्तिम राजाको रूपमा उल्लेख गर्दै आएको थियो । तर दानिएलको विवरणअनुसार बेलसजर अन्तिम राजा भएका जस्ता देखिन्छन्, “बेलसजर राजाले …